|
Nederlandse Hall of Fame : Mistral Nora
geboren in 1971, rec. 1.15,6 winsom
ca. Hfl. 161.000 (77.000 Euro)
bruine ruin v. Germano 1.19 u. Elionora II v. Spencer Hollandia 1.20,5
|
|
Het levensverhaal van deze legende stond in een artikel uit het blad "Draf&rensport",
geschreven door Paul van Beek (zomer 2001) en dat staat in z'n geheel
hieronder.
MISTRAL NORA, 'DE BEER VAN URETERP' (1971-1976)
Een even korte als unieke loopbaan
Enige tijd geleden was ik toevallig aanwezig bij een kort vraaggesprek met Eelke
Kruis, vlak na diens verdienstelijke tweede plaats met Revel Rapid in de Productendraverij-R.
De bescheiden Fries, die al jarenlang spraakmakende resultaten boekt in de drafsport,
vertelde onder meer dat hij zijn paarden langs de provinciale weg van Oosterwolde
naar Drachten traint. Tevens kwam het jongste veulen van 'De Vliegende Friezin'
Action Skoarter ter sprake, dat luistert naar de naam Twirre Skoatter. Twirre,
zo lichtte Eelke toe, betekent zachte wind of bries in het Fries.
Door deze opeenvolging van informatie dwaalden mijn gedachten automatisch af
naar een andere wind, die een kwart eeuw geleden over diezelfde provinciale
weg waaide en besefte dat de geschiedenis zich herhaalde. Die wind van tóen
was koud en droog, waaide uit het noordwesten en komt normaal gesproken alleen
voor in het hooggebergte van Frankrijk. In dit specifieke geval werd hij echter
veroorzaakt door een draver, die tijdens zijn korte en intensieve loopbaan het
nodige stof heeft doen opwaaien. Zijn naam was Mistral Nora en zijn benen waren
bijna twee keer zo dik en gespierd, als die van een gemiddelde draver, terwijl
zijn machtige achterwerk menig trekpaard in verlegenheid bracht. Deze bruine
ruin bracht het in enkele jaren tijd zowel tot de status van fenomeen als die
van legende. Om deze legende levend te houden is het gepast, zeker in het kader
van het 50-jarig bestaan van ons lijfblad, om een terugblik te wijden aan de
levensloop van mogelijk één van de beste dravers, die onze fokkerij
ooit heeft voortgebracht.
Het moeizame begin.
'Wolter Huisman, een boer uit het Friese Ureterp, vlakbij Drachten, ging een
koe kopen en kwam met een 2-jarige draver thuis,' aldus -licht romantiserend-
de toenmalige hoofdredacteur van de 'paardenkrant' Aad van Leeuwen in de necrologie
van Mistral Nora. Zo was het gegaan! Fokker Hendrik Boerstra uit Gorredijk had
een hengstje, dat in het weiland tussen de koeien liep en er ook achteraan ging.
Dit machogedrag moest het paard bekopen: hij werd gecastreerd. Wolter Huisman
had ervaring op de wilde baan, maar doordat er steeds meer 'boerenpaarden' waren
vervangen door tractoren had hij, bij gebrek aan competitie en enthousiast geraakt
door een bezoek aan de drafbaan van Wolvega, besloten zijn geluk op de 'lange'
baan te beproeven. Hij had al enkele dravers in bezit gehad, onder andere Ingenue,
maar boekte niet al teveel succes.
Op een dag reed Wolter door Gorredijk, zag Mistral Nora tussen de koeien in
de wei staan en wilde hem meteen hebben, omdat hij zo mooi 'wijd' stond. Volgens
Boerstra was dat echter een nadeel, omdat dravers met zo'n bouw de achterbenen
te ver om de voorbenen 'gooien'. Huisman liet zich niet weerhouden en kocht
de draver na enig onderhandelen. Hij zou, althans in dit geval, later het gelijk
aan zijn zijde krijgen. Maar zover was het nog niet!
De kersverse eigenaar begon vol goede moed met het trainen van zijn nieuwste
aanwinst, maar dat ging vooralsnog niet bepaald van een leien dakje. Wolter
Huisman: 'In de box was het een lam, maar voor de kar een furie!' Na een periode,
waarin Mistral Nora eerder met zijn eigenaar op pad was, dan andersom, ging
het langzamerhand beter en accepteerde de ruin het nieuwe gezag en pakte voorzichtig
de pepermuntjes tussen de lippen van zijn baas vandaan. Wolter Huisman trainde
het paard voor een enorme uitrijkar met autobanden in de berm van de autoweg,
één wiel op de pollen en het andere op het asfalt, terwijl het
paard zich niets aantrok van het langs hem suizende verkeer, alhoewel Mistral
Nora niet schroomde om het op te nemen tegen achteropkomende brommers! Anno
2001 doet Eelke Kruis het, mede door het sindsdien sterk toegenomen verkeersaanbod,
terecht voorzichtiger aan en traint met twee sulkywielen in de berm, waarbij
hij de door hemzelf neergezette paaltjes benut om de trainingstijden te kunnen
'klokken'.
Debuut in de koers
De eerste koersen voor tweejarigen dienden zich aan en Mistral Nora werd 'tegen
alle adviezen in' door Wolter Huisman aan de start gebracht en door hemzelf
gereden. Toch valt in één van de vele interviews uit die jaren
een stukje zelfkritiek van de eigenaarrijder te lezen: 'Ik ging met Mistral
Nora direct koersen en dat was fout, want het paard was enorm schichtig.' De
resultaten waren noch slecht, noch spectaculair. Zijn eerste start resulteerde
'slechts' in een vierde plaats, maar zijn talenten werden meteen onderkend.
Wolter Huisman, die fl. 2500,- en fl. 1500,- prijzengeld voor de ruin had betaald,
kreeg meteen na die eerste koers een bod van fl. 8000,- op zijn pupil, dat hij
na enige aarzeling van de hand wees. Mistral won als tweejarige toch nog een
koers uit zijn zes starts en bracht zijn totale winsom fl 1100,-. Ex-eigenaar
en fokker Hendrik Boerstra was bijna afbetaald.
Driejarige topper
Als driejarige deed Mistral Nora pas echt van zich spreken, en hoe! Van begin
februari tot half december 1974 kwam de ruin 35 maal aan de start en verbeterde
het record aantal overwinningen voor driejarigen van Ingrid Hanover met één
zege en bracht het op 23, waaronder de thuisinterland tegen de Belgen. Ondanks
dat hij door zijn status van 'gefrustreerde' hengst niet in de klassiekers kon
starten, liep hij gedurende dat jaar fl. 42.620,- bijeen. Voor de met meer fl.
2000,- gedoteerde koers, waarin Wolter Huisman reglementair niet zelf óp
de sulky mocht plaatsnemen, fungeerde Giel van der Togt als gastrijder. Zijn beide
armen waren volgens hem, door de enorme kracht van Mistral bijna tweemaal zo lang
geworden, maar hij liet zich indertijd in lyrische termen over de ruin uit; 'Ik
moet altijd aan Quicksilver S denken als ik Mistral Nora stuur of hem zie lopen.
Het is een allrounder. Zelfs na 2900 meter wil-ie er nog een rondje bijpikken.
Na de koers blaast-ie niet en heeft niet één nat haartje. Volgens
mij wordt het een hele grote, hij heeft klasse, kracht en is ijzersterk, ondanks
dat zijn moeder een 'ezel' was.' Giel doelde op de matige afstamming van moederszijde,
Elionora II. De vader van Mistral Nora was de in de fokkerij zeer gerespecteerde
hengst Germano. Ook Giel's leerling Hans Bot won met Mistral, evenals Janna Dragt,
indertijd dé amatrice van Nederland. Ze had een bijzondere ervaring tijdens
haar rit op de drafbaan van Sappemeer: 'Het was een wonder, hij waaide er zo maar
overheen!'
De prestaties van Mistral Nora spraken het grote publiek aan, want hij vergaarde
als winnaar 1127 van de 2239 stemmen bij de verkiezing van Paard van het Jaar
1974, 2e was Bailly II ( 587 stemmen), 3e Henri Buitenzorg (357 stemmen). Ook
in journalistieke kringen oogstte hij waardering, die resulteerden in de toekenning
van de Persprijs. Er was publiciteit alom. Een landelijk dagblad kopt: 'Maup Caransa
biedt fl. 150.000,- voor Mistral Nora', hetgeen overigens door Huisman wordt ontkend
(de multimiljonair was destijds al eigenaar van Manza Buitenzorg). Ondanks enkele
forse biedingen van serieuze gegadigden heeft Wolter trouwens geen interesse om
het paard te verkopen. Voor géén prijs! Wel heeft hij het paard
bij Lloyds in Engeland voor fl. 100.000,- verzekerd, tegen een forse jaarpremie
van fl. 5000,-.
De 'profetische' woorden van Giel van der Togt werden bewaarheid. Mistral Nora
was een hele grote geworden, en zijn reputatie groeide nog steeds.
Mistral Nora en Wolter Huisman bij de huldiging Paard van het jaar 1974
Als vierjarige
In 1975 toonde de ruin zijn niet geringe capaciteiten
en verdiende met 15 zeges en 6 tweede plaatsen uit 33 starts fl. 44.300,-, alsmede
B. frs. 65.000.-. Hij won zowel de thuis- als uit-interland tegen de Belgen en
zegevierde bovendien op Duindigt in de Prijs der 4-jarige stayers, in een tijd
van 1.21.4 over 2640 meter, waarbij hij naast Monty- en Manza Buitenzorg ook Maestro
Cavaljos aan de zegekar bond. Twee weken later, op 16 november, verbeterde hij
zijn record op de drafbaan van Hilversum door in een kilometertijd van 1.17.3a
over 1600 meter te winnen. Over allrounders gesproken!
Media-hype
De populariteit van de bruine ruin nam ongekende vormen aan, die langzamerhand
resulteerde in wat we tegenwoordig een 'mediahype' zouden noemen. Bruidsparen
meldden zich op hun trouwdag op de boerderij in Ureterp om zich te laten vereeuwigen
met het drafwonder. Radio, televisie, dag-, week- en maandbladen, iedereen had
belangstelling voor Mistral Nora en zijn tot de verbeelding sprekende 'kleine'
eigenaar. Wolter Huisman werd samen met zijn vrouw Boukje op de kolossale bank
in de woonkamer van de boerderij gefotografeerd, met als onderschrift: 'Dit bankstel
is verdiend door Mistral Nora en ik blijf hier tot mijn dood op zitten.' Het echtpaar
werd door alle drukte van de dagelijkse beslommeringen afgehouden. Wolter: 'Ik
heb net een fotograaf moeten verzetten naar de volgende week. Het is de laatste
dagen zo druk, je komt gewoon nergens meer aan toe. Dit wordt te gek!'. Boukje
Huisman wordt, winkelend in Gorredijk, door een vrouw nagewezen, die tegen haar
man zegt: 'Kijk Jan, dat is de vrouw van Mistral Nora.'
De, door alle commotie in de media, nu ook buiten de kringen van de sport tot
de verbeelding sprekende draver had inmiddels een bijnaam gekregen. Hij werd omgedoopt
tot 'de Beer van Ureterp' en dat kwam de mythevorming zeker ten goede, alhoewel
Boukje Huisman er niet echt blij mee was: 'Een paard noem je geen beer!' Mensen
in het hele land, die nog nooit op een renbaan waren geweest, volgden de resultaten
van de ruin op de voet. Boeren, die vroeg naar bed moesten, zetten de wekker om
later in de avond op de radio, in het sportprogramma 'Langs de Lijn', nog even
te kunnen horen of het door hun bewonderde paard weer gewonnen had.
Als vijfjarige
In 1976 verscheen Mistral Nora 35 keer aan
de start. De Beer van Ureterp won 11 races, werd 7 maal tweede en behaalde 5 derde
plaatsen, tezamen goed voor een toevoeging van fl. 64.350.- en B. frs. 65.000.-
aan de, naar het leek, immer groeiende winsom. De hoogtepunten?
Wederom zowel de uit- als de thuiseditie van de interland tegen onze zuiderburen,
maar op 7 september op de drafbaan vai Hilversum ook het - niet vaak door 5 -jarigen
gewonnen - 'Van Wickevoort Crommelin Memoriaal' (1e prijs fl. 15.500,-), waarbij
hij zowel het algemene- als het koersrecord per leeftijdsgroep sterk verbeterde
en bracht op 1.19.3 over 2500 meter bandenstart (dit record hield stand tot 1987,
Action Skoatter moest er aan te pas komen om het te verbeteren).
De nieuwe gastrijder Jan Wagenaar, indertijd onder andere trainer en rijder van
de eveneens legendarische Henri Buitenzorg, had al heel wat cracks voor de kar
gehad, maar stak zijn bewondering voor Mistral Nora niet onder stoelen of banken:
'Een ongelofelijk best paard, maar hij kan er zó verschrikkelijk aan trekken,
dat je het twee dagen later nóg in je armen voelt. Door zijn ijzeren gestel
kan hij nog jaren in de top meedraaien!'
En Mistral Nora houdt niet op met het verbazen van al zijn fans! Op 12 oktober
werd de Prijs der Giganten verreden en de ruin werd, in 1.16,1a, derde in zijn
serie vóór Clissa, Rita Lyngholm, Manza- en Jojo Buitenzorg. In
de door Speedy Volita gewonnen finale liep hij, weliswaar onge-plaatst, zijn uiteindelijke
record van 1.15.6a en was op dat moment, op Manza Buitenzorg na, de snelste Nederlandse
draver aller tijden.
Er is eerder in dat jaar bovendien zelfs een tweede plaats, die nadere vermelding
verdient. Op 20 juni moest Mistral Nora op Duindigt aantreden tegen, onder andere,
de klassevolle draver Royal Port, die met zijn trainer en rijder Hennie Hylkema,
een Hollandse emigrant, uit Canada was overgekomen voor de een week later te verrijden
Grote Prijs der Lage Landen. Voor Royal Port was het een voorbereidende koers,
Mistral Nora was, als ruin, helaas niet startgerechtigd in de Grote Prijs. Eerlijkheidshalve
moet worden gezegd, dat de Beer een voorgift kreeg van twintig meter. Aan de andere
kant profiteerde Royal Port van een gunstige positie op de rug van Mistral Nora,
die samen met Jan Wagenaar al snel de leiding had genomen. Op de finish af, zocht
Royal Port met Hylkema de aanval en won, na een strijd op haren en snaren, de
race op fotofinish. Acht dagen later werd dezelfde Royal Port derde in de Grote
Prijs der Lage Landen, achter de twee Franse grootheden Dines P en Eléazar,
en vóór de zeer verdienstelijke Jojo Buitenzorg, die vierde werd
en de winnende fokpremie opstreek. Je kunt prestaties moeilijk vergelijken, maar
tóch! Hypothetisch kan, uitsluitend ter genoegdoening van de 'gediscrimineerde'
ruin, worden gesteld, dat de Beer van Ureterp een rol van betekenis had kunnen
spelen in deze Grote Prijs, dan wel in de edities van latere jaren, hij was tenslotte
pas 5 jaar.
Maar het lot, of beter gezegd het noodlot had anders beschikt! Na zijn koers op
woensdagavond 10 november 1976, in de finale van de Grote Prijs van de Gooi- en
Eemlander, waarin hij, na een tweede plaats in de serie op de avond daarvoor,
overigens ongeplaatst was, zou hij nooit meer een rol in welke koers dan ook spelen!
Het einde van de Beer van Ureterp
Op de terugweg van Hilversum naar Ureterp raakte Wolter Huisman op de snelweg
tussen Hoevelaken en Zwolle, ter hoogte van de afslag Nulde, met auto en trailer
in een slip, waarbij de trailer ging scharen en de trekkende auto kantelend in
een sloot terecht kwam. Het kostte Wolter Huisman ontzettend veel moeite om zichzelf
te bevrijden, hij had met een klomp één van de ruitjes moeten inslaan.
De trailer werd over de sloot heen tegen de kant gesmakt, waarbij de Beer van
Ureterp, naar later bleek door een gebroken nek, op slag werd gedood.
De volgende dag verschijnen de kranten en er spoelt een golf van ontzetting door
drafsport- en Mistral Nora minnend Nederland, zelfs het NRC Handelsblad besteed
aandacht aan het dramatische ongeluk. Nogmaals Aad van Leeuwen aan het slot van
zijn in memoriam: 'Hij leek nog lang niet aan het einde van zijn krachten, men
had nog veel van de Germano-zoon mogen verwachten. Het noodlot heeft nu wreed
toegeslagen, maar men zal nog lang de herinnering bewaren aan een dapper, strijdlustig
paard, dat een sieraad was voor onze fokkerij en ons koerswezen.'
De Beer van Ureterp was voor altijd geveld, zijn ontredderde eigenaar achterlatend.
Nog één keer stortte de pers zich op de ontroostbare Huisman, die
leeggehuild de vele journalisten en de condolerende aanbidders te woord stond:
'Ik had liever twee benen gebroken, als Mistral ongedeerd was gebleven, en als
ik een miljoen gulden had, dan zou ik er zo afstand van doen, als ik mijn paard
ermee terug zou kunnen krijgen.' Hij besloot met de drafsport te stoppen. Jan
Wagenaar overreedde hem dat niet te doen en beleerde de (half) broer van Mistral
Nora, Noorman B, die ook in bezit van de Ureterper was gekomen. Noorman B werd
later door Wolter dezelfde wijze en voor dezelfde monstrueuze uitrijkar getraind
als zijn illustere broer. Het paard boekte op den duur wel enkele resultaten op
de koersbanen, maar die sprake zoals viel te verwachten- op geen enkele manier
tot de verbeelding. Superdravers komen nu eenmaal zelden voor.
Mistral Nora: legendarisch!
Mistral Nora won, als ruin uitgesloten van tal van lucratieve koersen, een bedrag
van fl. 161.289.-. In zijn 102 starts werd hij 50 keer eerste en was bovendien
16 keer tweede en 7 keer derde. Hij excelleerde, bijna altijd van kop af, gedurende
alle seizoenen, in vele handen, over vele afstanden en op vele banen, in een periode
dat het in Nederland 'wemelde' van de cracks, vooral in zijn eigen jaargang. Bovendien
reed de eigenaar hem graag zelf, waardoor het paard, reglementair gedwongen, vaak
voor relatief laag gedoteerde koersen werd ingeschreven. Deze overwegingen maken,
gevoegd bij de dramatische en vroegtijge beëindiging van zijn loopbaan, van
Mistral Nora een legendarische draver, die beslist niet op zijn winsom alleen
beoordeeld mag worden.
De Beer van Ureterp was uniek!
<einde artikel Paul van Beek>
Van de in dit artikel genoemde "matige afstamming" van moeders kant
klopt niets. Moeder Elionora II is weliswaar als koerspaard mislukt (en dat bedoelde
Giel van der Togt waarschijnlijk), maar als fokmerrie kreeg ze de ere-titel "Elite-merrie".
Na haar eerste product Mistral Nora bracht ze nog twee tonwinnaars in guldens
(Veloce Nora en Yevillon Nora), en nog een hele serie andere "Nora's",
die nuttige tot zeer goede koerspaarden werden, echter niet van het niveau van
de Mistral. Met 24 punten staat zij bij de bovenste van de Elite-merries.
Elionora's grootmoeder is de Duitse Annie H, die in Nederland met 13 tonwinnaars
vijfde staat in de lijst van de stammoeders met de meeste tonwinnaars. Mistral
Nora is dus wel degelijk goed gefokt!